Karaciğer nakli, organ nakillerinde önemli bir yer tutmaktadır. Sağlık Bakanlığı’nın yayımlamış olduğu 2020 yılına ait sağlık istatistiklerine göre, yapılan organ nakillerinin yaklaşık %13’ü ve organ nakli bekleyenlerin yaklaşık %7’si karaciğere aittir (bkz.). Karaciğer nakli, karaciğer yetmezliğinin tedavi yöntemidir ve nakil edilecek karaciğer kadavradan ya da uygun koşulları sağlayan canlı vericilerden sağlanmaktadır. Özellikle, canlıdan yapılacak nakillerde alıcıya verilecek karaciğer sağ lob ve vericide kalacak sol lobun hacim ve ağırlığının operasyon öncesinde doğru hesaplanması hayati önem taşımaktadır.
Günümüzde karaciğer nakli için gerekli radyolojik ölçümlerin yapılmasında Bilgisayarlı Tomografi (BT) görüntüleri önemli bir yer tutmaktadır. Alan uzmanı radyologların kontrolü ile yapılan bu analizler radyologların üzerindeki iş yükü düşünüldüğünde, zamansal açıdan maliyetli olmaktadır. Ayrıca, klinikte kullanılan yabancı menşeli uygulamaların fiyat/performans kriterini yeteri kadar sağlayamaması da yerli ve millî alternatiflerin üretilmesini gerekli kılmaktadır.
Karaciğer nakli öncesinde yapay zekâ temelli karaciğer sağ ve sol lob segmentasyonlarının yapılması ve gerekli hacim analizlerinin gerçekleştirilmesi için "Karaciğer Transplantasyonu Öncesi Karaciğer Sağ-Sol Lob Segmentasyon ve Hacim Ölçümünün Yapay Zekâ ile Modellenmesi" adlı projeyi Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi olarak alanında uzman radyologlar ile yürütmekteyiz.
Bu proje kapsamında;
- Karaciğer nakli öncesinde ilgili alan uzmanı radyologlar tarafından gerçekleştirilen ön hazırlık süreçlerinin hızlandırılması,
- Karaciğer nakli öncesinde her aşamasında ilgili uzman radyoloğun çeşitli girdi/düzenlemeler yapabileceği, istenildiğinde tam otomatik istenildiğinde de yarı otomatik çalışabilecek karar destek sisteminin geliştirilmesi,
- Karaciğer nakli için potansiyel vericinin uygunluğunu tespit eden uçtan uca karar destek sisteminin geliştirilmesi,
- Sağlıkta yapay zekâ ekosistemine yerli ve millî çözümlerin üretilmesi amaçlanmaktadır.
Yapay zekâ modelleri karaciğer naklinde kullanılmak üzere sırasıyla; (1) karaciğer sağ-sol lob ayrımı için gerekli anatomik yapıların tespiti, (2) karaciğer içi damar ağının çıkarılması ve (3) karaciğer sağ-sol lob ayrımının gerçekleştirilmesi aşamalarını takip etmektedir. Bu aşamalar tamamlandıktan sonra, gerekli hacim hesaplamaları ilgili alan uzmanına raporlanmaktadır.